Inzet van de student

Lieve Willemijn,

Ik leer altijd dat goed onderwijs het resultaat is van interactie tussen student, docent en de stof. Maar als ik kijk naar hoe wij onderwijs evalueren dan lijkt het wel alsof de student geen rol heeft. De student beoordeelt de cursus, het materiaal en de docent, maar nooit zichzelf. Dragen we daarmee niet bij aan de consumptieve instelling van studenten?
 
Een ongeruste docente

Beste ongeruste docente,

Het is een waarheid als een koe: als we de student behandelen als een klant die tevreden moet zijn over een product dan worden zij de consument en wij het product (0-5 sterren).

Ik ken het gevoel: je werkt je de blubber voor een mooi college, uitdagend verhaal, goeie vragen voor je studenten. Je stelt je voor hoe je studenten er enthousiast over in discussie zullen gaan. Maar dan? Oorverdovende stilte. Verwachtingsvolle ogen staren je aan. Erger nog: de verveling straalt er van af. Of, en dat is pas echt de hel, medelijden. Ze willen wel hoor, maar ze weten echt niet wat je nou precies wilt. En dan jij weer, gefrustreerd en onzeker: ‘Echt? Hebben jullie hier helemaal geen vragen over? Discussiepunten?’ In arren moede pak je je verhaal maar weer op. Je laat het wel om ze de volgende keer nog eens om input te vragen. Nee, je gaat nog mooiere en voorverpakte colleges voorbereiden. Kost iets meer tijd, maar is wel zo veilig. Dan weet je ten minste zeker dat alle stof aan de orde komt, want op de inzet van de studenten hoef je niet te rekenen. En aan het einde van die spiraal zit je dan met het terechte gevoel dat jij al het werk hebt gedaan en de studenten niet het onderste uit de kan hebben gehaald. Foute boel!

Maar wie is er hier nu eigenlijk de fout in gegaan? Uiteraard kun je gaan experimenteren met manieren om de student zichzelf te laten evalueren, maar eerlijk gezegd denk ik dat we dan voorbij gaan aan de kern. Heb je de blog van collega Gerard van der Ree toevallig gelezen? Hij schrijft over de ongeschreven (sociale) regels in een cursus. Als elk college te laat begint wordt dat de norm. Als het voorgeschreven lesmateriaal niet besproken wordt, wordt het ook niet meer gelezen. Enzovoort. En dus: als meedoen niet nodig is (want de ongeruste docent werkt zich uit de naad en zet een dijk van een show neer) dan vallen de studenten stil.

Durf je de uitdaging aan en het allemaal zo in te richten dat het alleen werkt als zij zich ook inzetten? Jij bent de docent en jij bepaalt de regels. Misschien niet alle geschreven regels (daar gaan ook nog anderen over), maar wel alle ongeschreven regels. Dat is nou juist wat het zo vreselijk spannend maakt. Om niet te zeggen doodeng. Want paradoxaal genoeg moet je nog véél harder werken voordat je studenten echt aan de slag gaan, alleen kan niemand je vertellen wat je dan precies moet doen. Ik ook niet. Ik ken jouw stijl niet, weet niet waarom je les staat te geven, waarom je studenten jouw cursus volgen, en wat je ze nou echt dolgraag zou willen laten ontdekken over jouw vakgebied. Weet jij dat wel? En zo ja: weten zij dat ook?

Ik wens je veel succes. En laat je niet ontmoedigen als het weer eens stil valt. Je bent mijn held!

Willemijn.