Debat als werkvorm in het (bachelor)onderwijs – een verslagje van de TAUU bijeenkomst

In het kader van een onderwijsvernieuwingsproject experimenteert dr. Joke Baas (UU, psychologische functieleer) met debat als werkvorm in haar bacheloronderwijs. Sander van der Stok van het Nederlands Debat Instituut is als externe ´debatdeskundige´ bij dit project betrokken. Samen verzorgden zij op 10 april voor ongeveer 30 deelnemende docenten vanuit de hele UU een TAUU-workshop over dit onderwerp.

Ter inleiding presenteerde Joke haar ervaringen uit het eerste projectjaar. Ze heeft in twee verschillende tweedejaarscursussen geëxperimenteerd met een eenvoudige debatvorm. In de ene cursus was het debat een terugkerend onderdeel met een kleine groep studenten voor een volle collgezaal, in de andere cursus deden alle deelnemers één keer mee in een kleinschaliger setting. Het debat diende verschillende doelen: activering van de studenten, leren argumenteren, en misschien ook verwerking van de stof. Studenten waardeerden de werkvorm, maar gaven wel aan dat de link met de cursusdoelen niet duidelijk was.

Sander introduceerde het gekozen debatformat. Bij de gehanteerde debatvorm worden de deelnemers verdeeld in voor- en tegenstanders, een jury en een publiek. De teamcaptains van voor- en tegenstanders komen eerst aan het woord, en daarna volgt een strikt gereguleerde uitwisseling van argumenten. Ter afsluiting geeft de jury een oordeel over de presentatie, en bepaalt het publiek een standpunt. Deze debatvorm is laagdrempeliger dan bijvoorbeeld het ´politieke debat´ waarbij meerdere inleiders ieder een langere openingsspeech houden. In een leerlijn debatteren zou dat een volgende stap kunnen zijn.

Daarna mochten wij als deelnemers zelf de aan de slag. De stelling kwam er op neer dat de eindtoetsing bij een cursusblok zinloos is. Al snel liepen de gemoederen hoog op en na ruim een half uur debatteren won het team dat de stelling verdedigde. Activerend was deze werkvorm zeker, maar de gerichtheid op winnen droeg niet echt bij aan de academische kwaliteit van het debat. Aan de andere kant, toen na het debat de adrenaline wat gezakt was en toen het publiek zijn oordeel mocht geven kwamen er wel nieuwe invalshoeken en gemiste aspecten naar voren.

Of ik hier mee verder wil in mijn eigen onderwijs weet ik nog niet: enerzijds heb ik ervaren dat een debat veel reuring kan brengen in een anderszins passieve zaal, anderzijds weet ik nog niet hoe ik van dit type reuring in mijn onderwijs gebruik kan/wil maken. Komend jaar loopt het project van Joke nog door. Voor de deelnemende docenten is er dan ook weer een training/leergang die verzorgd wordt door Sander. Er is plaats voor een beperkt aantal docenten van andere opleidingen, misschien wordt dat mijn volgende stap (voor verdere info: J.M.P.Baas@uu.nl)

U kunt ook meepraten over uw ervaringen of inspiratie opdoen op het forum over dit onderwerp.

Door Elwin van Savelsbergh