Vincent van Hees

OVERPEINZINGEN IN PRAAG

OVERPEINZINGEN IN PRAAG

Het is dinsdagnacht, 02:00 uur. We zitten in een hostel in het hartje centrum van Praag. Zittend op een bankje in de centrale hal probeer ik mijn slaap uit te stellen. Je ruikt het uitgaanspubliek op Staroměstská en het Václavské náměstí. We zijn op excursie naar Tsjechië, waar we vijf nachten in de hoofdstad verblijven om vanaf daar het land te ontdekken.

Zes jaar geleden ging ik zelf als (toen nog) 2^ejaarsstudent op excursie. Net als nu, konden studenten zich in groepen van vier inschrijven voor de verschillende excursies. Eigenwijs dat ik was vond ik de keuze van mijn studievrienden niet de juiste. Ik besloot om mij individueel in te schrijven bij de docenten waar ik het meeste vertrouwen in had. Hoeveel van deze studenten hebben – net als ik toen – hun keuze gebaseerd op de docenten? Hoeveel hebben een afgewogen keuze gemaakt al naar gelang hun eigen individuele interesses binnen de studie?

Bij de eerste voorbereidingsbijeenkomst heb ik studenten de vraag voorgelegd: waarom hebben jullie voor de excursie Tsjechië gekozen? Ik gaf ze de volgende keuzes mee:

1. Ik heb geen eigen wil, en mijn vrienden en vriendinnen gaan er naartoe
2. De docenten
3. De Tsjechische cultuur
4. De prijs van de excursie, die is zo goedkoop, dat ik nog geld over heb voor het uitgaan

Op die lange dinsdagnacht bedenk ik mij; ik had beter kunnen weten. Terwijl mijn studenten als een meute wilde kuddedieren de stad afstruint, denk ik terug aan de eerste bijeenkomst en de uitkomst van die vraag. Mijn eigen keuzes en ervaringen waren niet de norm onder de studenten uit ‘mijn tijd’ (zes jaar terug welteverstaan), laat staan onder de studenten uit ‘deze’ tijd. Minimaal drie op de vier studenten gaf bij de startbijeenkomst aan dat ‘vrienden’ of ‘geld overhebben voor het uitgaan’ de belangrijkste overwegingen waren voor hun keuze voor de excursie Tsjechië.

Vooral het eerste verwondert mij: waarom zou je de bestemming van de excursie laten afhangen van wat je vrienden toevallig willen? Ook de senior verbaasde zich tijdens de reis over het gebrek aan zelfredzaamheid – of, om het aardiger te zeggen – aan de hechte groepsvorming. Komt dit doordat we studenten alleen nog maar in groepsverband laten werken? Of omdat we alleen nog maar in groepsverband whatsappen en snapchatten? Mijn vraag is: moeten we de zelfstandigheid van studenten willen vergroten, en zo ja, hoe gaan wij dit doen?

Wat betreft het groepswerk, daar heb ik zelf ook een bescheiden bijdrage aan geleverd. Studenten moesten in groepen van vier een rondleiding door een wijk in Praag geven aan de rest van de groep. Een opdracht die goed was bevallen, begreep ik, en niet alleen maar omdat bij het samenwerken de taken mooi ‘verdeeld’ konden worden. Het rondleiden zelf is niet alleen leuk om te doen, je wordt ook gedwongen om van tevoren onderzoek te doen naar de wijk, zo vertelde een student. Bij een faire beoordeling worden dan diegenen beloond die dat goed gedaan hebben. En tsja, degenen die zich daar onvoldoende toe kunnen zetten, worden cijfermatig bestraft. Maar het blijft een groepscijfer. Afschaffen dus, dat groepswerk? Of is het toch een kwestie van goed inrichten? En wat betreft de herrie in het hostel: misschien volgend jaar een ander hostel boeken, wat verder uit het stadscentrum vooral!

Vincent van Hees