Interview “Diep Leren door Online Peer Feedback”

“Je doet studenten tekort als je geen peer feedback inbouwt bij schrijfopdrachten in je cursus”

Van mei 2018 tot juni 2020 zijn Fred Wiegant en Rianne Poot projectleiders geweest van het gecombineerde USO/SURF-project “Diep leren door Online Peer feedback”. In dit interview vraagt Rianne Poot aan Fred Wiegant om terug te blikken.

Rianne: Waarom wilde je mee doen aan dit project?
Fred: Ik vond peer feedback altijd al een zinvol instrument, maar dacht ook dat er nog iets aan schortte. Het was bijvoorbeeld niet altijd duidelijk of er iets met die ontvangen peer feedback werd gedaan. Toen ik vervolgens met Renée Filius sprak over haar onderzoek naar dialogic peer feedback en diep leren in online onderwijs, wilde ik dat graag in onze eigen blended cursussen uitproberen.

Je zegt dialogic peer feedback, wat wordt daarmee bedoeld?
Dat betreft een extra onderdeel dat wordt toegevoegd aan het originele feedbackproces. Waar studenten normaliter feedback geven en ontvangen, wordt er nu een dialoog op gang gebracht naar aanleiding van de peer feedback. Studenten moeten dus (online of face-to-face) een academische discussie voeren over de ontvangen feedback. Zo zorg je er voor dat er kritisch wordt nagedacht over de ontvangen peer feedback.
Dit was voor mij de missende schakel in het proces. Ik was al overtuigd dat peer feedback als instrument zinvol was voor de studenten die de feedback gaven, maar merkte nu ook dat studenten gingen nadenken over de opmerkingen en de suggesties die ze ontvingen om hun schrijfproduct verder te verbeteren. Met dialogic peer feedback was als het ware de cirkel rond.  

Studenten zouden via dialogic peer feedback dieper leren. Wat betekent dat?
Er bestaat een verschil tussen oppervlakkig (of surface) leren en diep leren. Bij oppervlakkig leren ben je aan het stampen voor een toets, en vervliegt die kennis weer snel. Bij diep leren kijk je kritischer naar de informatie, probeer je verbanden te leggen en zorg je dat informatie langer beklijft. Als universiteit zet je natuurlijk in op het stimuleren van dit dieper leren en Renee Filius toonde aan dat studenten diep leerden in een omgeving met dialogic peer feedback.

Wat hebben jullie in dit project gedaan?
We hebben ingezet op drie dingen:

• we hebben 10 verschillende cursussen bij in totaal zo’n 550 studenten een vorm van dialogic peer feedback ingevoerd,
• we hebben onderzoek gedaan naar de effectiviteit van die dialogic peer feedback online vs. face-to-face, of het anoniem vs. niet anoniem gebeurt, en
• we hebben gewerkt aan een leerlijn peer feedback.

En? Zijn jullie overtuigd geraakt van de methode?
Zeker! Studenten hebben wat betreft diep leren meer aan peer feedback dan aan docent feedback. Want een docent wordt altijd gezien als expert en een student zal minder kritisch omgaan met docent feedback. Peers worden echter minder snel geloofd, waardoor studenten kritischer zijn. Bovendien ontvang je feedback van een medestudent sneller dan de feedback van een docent, zeker in grote cursussen. Je doet studenten eigenlijk tekort als je het niet in je cursus inbouwt.
Daarnaast zagen we dat studenten tijdens het geven van peer feedback al winst behaalden door beter op de beoordelingscriteria te letten, vervolgens die geleerde lessen toetsten aan de peerfeedback die ze ontvingen en daarna nog eens op kritische wijze met elkaar in discussie gingen. Dat stimuleert diep leren, all the way.

Met welke tools hebben jullie gewerkt?
De docenten die deelnamen aan dit onderzoek hebben gewerkt met blackboard, Pitch to Peer, FeedbackFruits en Peergrade. Waarbij Peergrade ontzettend goed werkte, zeker in grote groepen. Zodra alle studenten in het systeem stonden werd de distributie van werk volledig door Peergrade overgenomen. Het is ontzettend jammer dat deze tool nu lijkt te verdwijnen. Peergrade blijkt te veel privacy risico’s met zich mee te brengen momenteel. Indien deze privacy-issues niet zijn opgelost, mag Peergrade vanaf periode 3 niet meer gebruikt worden. Zodra meer bekend is over de status van Peergrade voegen we het hier toe.

Wat zijn de lessen die jij hebt geleerd?

• We leerden dat elke fase in het peer feedbackproces (geven, ontvangen en discussie) hielp bij diep leren. En dat de online discussie van meerwaarde was. De academische discussie bleek echter het beste op gang te komen als studenten die laatste stap face-to-face konden doen. Dit was vooral omdat studenten dan meer konden doorvragen en verheldering konden geven.
• Dat het peer feedback proces niet vanzelf gaat. Dat het belangrijk is om voor alle fases in het proces structuur op te leggen: duidelijke beoordelingscriteria, duidelijke instructie over het geven en ontvangen van de feedback en richtlijnen voor de discussie. Ook het formuleren van een set vragen is handig, waarmee de studenten door de verschillende onderdelen worden geleid waarop feedback moet worden gegeven. Dit alles hielp studenten erg.
• Wij hebben laten zien dat zowel het anoniem als het niet-anoniem geven en ontvangen van peer feedback evenveel bijdraagt aan diep leren. Dus het is aan de docent of je rekening wilt houden met de wensen van studenten. Zeker in het eerste jaar van de bachelor vinden studenten het nog spannend als het niet-anoniem is, later is dat niet zo’n issue meer.
• De leerlijn peer feedback is niet nodig als aparte leerlijn. Maar het trainen in peer feedback geven en ontvangen is wel een geweldige activiteit om bij verschillende leerlijnen in te zetten, zoals: kritisch denken, argumenteren of academisch schrijven.

Heb je nog tips voor docenten als ze hiermee aan de slag willen gaan?

• Kijk op de Educational Database voor al ons materiaal, maar zeker naar de twee factsheets voor studenten en de factsheet voor docenten!
• Probeer het uit, zeker in grote cursussen is dit erg de moeite waard. En vraag achteraf feedback aan je studenten om het proces te verbeteren. Je moet er natuurlijk wel voor zorgen dat studenten de peer feedback kunnen verwerken en dat het verbeterd schrijfproduct vervolgens door de docent wordt beoordeeld.
• Leid het geven van peer feedback goed in: dat het commentaar of tips die ze gaan geven constructief moet zijn, maar ook specifiek, helder verwoord en op een vriendelijke toon. In de powerpoints en factsheets staan nog wat meer do’s en don’ts. 
• Leid ook het ontvangen van peer feedback in: leg uit dat studenten kritisch moeten nagaan wat ze wel of niet gebruiken van de ontvangen feedback en dat het geen persoonlijke aanval is.
• Hoewel peer feedback eigenlijk iets is dat je buiten de contacturen doet, is het goed om tijd in te ruimen in de cursus, bv als werkcollege, om structuur te bieden aan studenten. Zodra er een peer feedback deadline is, kom er dan in je werkcollege op terug. Zo raakt het verweven in je cursus.  

Wil je meer weten, klik dan hier om al ons materiaal te zien. O.a. infographic, kennisclips, powerpoints en factsheets over geven en ontvangen van peerfeedback, docentinspiratie hoe andere docenten het hebben ingezet, docenthandleiding en nog veel meer!

Poot, M.E.