Isabella Spaans

Lekker belangrijk?

“Is het college op dinsdagavond erg belangrijk? Ik heb dan namelijk ook hockeytraining.”

De studente die met dit dilemma naar mij toekwam nam deel aan het vak “Hoe talen verschillen” (BA, niveau 3) bij het departement Nederlandse Taal en Cultuur. In dit vak onderzoeken we de variatie die wordt aangetroffen tussen menselijke talen. We ontdekken dat de variatie beperkt is tot bepaalde aspecten van taal en we onderzoeken hoe je die variatie en de beperking daarop het beste kunt beschrijven en analyseren. Vervolgens bekijken we vanuit dit perspectief het variatieprofiel van het Nederlands.

De studenten moeten hard werken, maar ze leren tegelijkertijd erg veel. Ze lezen complexe artikelen uit internationaal hoogstaande tijdschriften. Ze leren die artikelen te doorgronden, de argumentatie en onderzoeksmethodologie te evalueren en deze te voorzien van commentaar.

Aan het eind van de cursus zijn de studenten betere taalkundigen geworden. Ze doorgronden de taaltheorie beter en hebben een grotere kennis over taal, taalvariatie en menselijke cognitie. Ze zijn daarnaast ook betere academici geworden. Ze kunnen complexe problemen beter begrijpen en de argumentatie en de methode van onderzoek kritisch beschouwen.

Maar hoe belangrijk is al die kennis nu eigenlijk? Wat kun je daarmee doen na je studie? Er zijn veel banen waarbij de opgedane taalkundige kennis onontbeerlijk is, bijvoorbeeld als je taalonderwijs gaat geven, taalbeleid gaat maken of taalkundig onderzoeker wordt.

Maar wat nou als je niet in een dergelijke baan terecht komt? Heb je dan voor niets een universitaire opleiding gevolgd?

Een universitaire studie is geen beroepsopleiding. Het is een opleiding waarin je ook en vooral leert om na te denken. Mensen die logisch, kritisch en genuanceerd kunnen denken zijn van onschatbare waarde voor onze maatschappij die maar al te vaak wordt gekweld door ondoordachte en ongenuanceerde opvattingen. We hebben juist behoefte aan mensen die zelfstandig over problemen kunnen nadenken en de juiste gereedschappen hebben om die problemen vervolgens aan te pakken.

Mijn studente vroeg zich af of het college belangrijker is dan haar hockeytraining. Als je eenmaal hebt besloten om gebruik te maken van de mogelijkheid die je door de maatschappij wordt geboden om te studeren, dan ben je het aan ons allemaal en aan jezelf verplicht om je studie serieus te nemen en om er alles uit te halen wat erin zit. Het is een voorrecht dat je mag en kan studeren.

Marjo van Koppen is universitair hoofddocent bij het departement Nederlandse Taal en Cultuur van de Universiteit Utrecht.

Isabella Spaans