Marjan Groenouwe

Auteursrecht en online onderwijs

Het auteursrecht, onlosmakelijk verbonden met het onderwijs, maar een bron van frustratie voor veel docenten.

Als medewerker van het Auteursrechtinformatiepunt (AIP) ben ik het inmiddels gewend: veel licht wanhopige blikken als ik voorlichting kom geven over het gebruik van auteursrechtelijk beschermd materiaal binnen het onderwijs. Het is een onderwerp dat soms voor discussie zorgt, aangezien het voor docenten niet eenvoudig is om hun weg te vinden in alle relevante wetgeving. Iedereen wil graag voldoen aan alle vereisten, maar heeft simpelweg niet de tijd om al het onderwijsmateriaal te herzien waar soms al jaren mee gewerkt wordt. De overgang naar onderwijs op afstand brengt weer geheel nieuwe uitdagingen, want ook in livestream colleges, webinars en kennisclips is het soms wenselijk of zelfs onvermijdelijk om materiaal van anderen te gebruiken.

Hierbij vijf snelle tips om je op weg te helpen bij het ontwerp van je (digitale) onderwijsmateriaal.

1. Indien mogelijk: link. Linken naar ander online materiaal mag, mits de content afkomstig van een legale website. De hyperlink wordt niet gezien als een overname maar fungeert slechts als verwijzing naar de bron waar het materiaal te vinden is.
2. Wanneer je afbeeldingen van anderen laat zien in je online college of kennisclip gebruik dan bij voorkeur open access content of materiaal waar een Creative Commons licentie op zit. Op de site van het AIP vind je een lijst met bronnen voor licentievrije afbeeldingen en films. Lees uiteraard wel de voorwaarden voor gebruik, dit kan per aanbieder verschillen.
3. Een bijkomend voordeel van het gebruik van open access en Creative Commons bronnen is dat je je zelf ontwikkelde lesmateriaal kunt delen via Figshare, de onderwijsrepository van de UU. Bezoek Figshare ook om inspiratie op te doen door onderwijsvormen van collega’s te bekijken.
4. Vermeld altijd de bron. Een correcte bronvermelding is verplicht wanneer je materiaal van anderen gebruikt in je onderwijs. We begrijpen dat het vinden van deze bronvermelding een behoorlijke zoektocht kan opleveren, wat me bij mijn laatste punt brengt:
5. Vraag onze hulp. Op de site van het AIP vind je algemene tips over onderwijs en auteursrecht en een handig stroomschema. Uiteraard kunnen we ook advies op maat geven door mee kijken bij je onderwijsontwerp. Samen bekijken welke mogelijkheden er zijn om je onderwijs, ook online, binnen de regels van het auteursrecht aantrekkelijk en educatief te houden.

Je kunt het Auteursrechtinformatiepunt bereiken door te mailen naar bibliotheek@uu.nl.

Marjan Groenouwe