Studenten wetenschappelijke integriteit bijbrengen

Lieve Willemijn,

In het kader van een bachelor-keuzevak bij sociale wetenschappen begeleid ik praktijkonderzoeken door studenten. Hoewel het maar om kleine onderzoeken gaat, lopen de studenten toch tegen ‘echte’ kwesties aan: omgaan met data in het eindverslag, vertrouwelijkheid/ het beschermen van respondenten als zij bijvoorbeeld kritisch spreken over hun baas, de vraag in hoeverre je als onderzoeker naar je respondenten open bent over wat je wilt weten, kortom, kwesties die vallen onder het kopje wetenschappelijke integriteit.

Ik heb gegoogled naar regels hieromtrent, maar ik vind eigenlijk bijzonder weinig, afgezien dan van documenten met fraaie algemene uitgangspunten, of pdf-en met als topic derdegeldstroomkwesties. Weet jij waar ik concrete aanwijzingen en tips kan vinden, die nuttig zijn voor bachelorstudenten?

Groetjes, C.

Lieve C.,

Wat goed dat je hierover nadenkt en dat je deze kwestie serieus neemt. Goed voorbeeld doet volgen, en integere wetenschappers zijn er nooit genoeg. Dat gezegd hebbende, moet je natuurlijk wel het goede voorbeeld kunnen geven, en hoe integer wetenschap te bedrijven is uiteraard geen trending topic in de BKO (ik neem voor het gemak even aan dat je zelf geen onderzoek doet).

Welnu, veel van je collegadocenten worstelen met dezelfde kwesties en er is werkelijk voor ieder wat wils. Een korte trip door mijn geheugen en de befaamde wandelgangen leverde het volgende op:

• Code Zorgvuldige en Integere Wetenschap

Allereerst is er natuurlijk de code Zorgvuldige en Integere Wetenschap. Maar deze blijft aan de abstracte oppervlakte en wordt nergens zo concreet als jij misschien wenst. Er zijn gelukkig ook aantrekkelijkere opties om je in dit onderwerp te verdiepen!

• Checklist eerlijke wetenschap

De UU gaf een paar jaar geleden de sympathieke ‘Checklist eerlijke wetenschap‘ uit, een waaier met “vingerwijzingen voor studenten bij het schrijven van een paper, het doen van onderzoek en het werken met andere studenten”. Vol handige tips, voor jou én je studenten.

• Online game: The Lab

Maar anno 2016 hoef je natuurlijk geen genoegen te nemen met het doorspitten van allerhande documenten. Wat dacht je van een online game? In The Lab: Avoiding Research Misconduct speel je een phd-student, post-doc of ander karakter en moet je beslissingen nemen over dingen die net niet helemaal door de bocht kunnen. Bijvoorbeeld je werk net wat mooier maken dan het is, of wat doe je als je het vermoeden hebt dat iemand anders fraudeert?

• Het dilemmaspel

En als je jezelf hier echt lekker in wilt verliezen is er nóg een spelvorm: het dilemmaspel, dat je bij wijze van op vrijdagavond met een borrelnootje en wat goed gezelschap zou kunnen spelen. http://www.eur.nl/fileadmin/ASSETS/ieb/integriteit/dilemmagame-mrg.pdf

Hopelijk zit hier iets van je gading tussen, en zo niet, troost je dan met de integere wetenschap dat er nieuwe werkvormen in de maak zijn. Zo is er het facultaire project ‘Integriteit in het onderwijs’, gefinancierd door het Stimuleringsfonds. Hier is men bezig met het ontwikkelen van een serious game over integriteit en een dilemmaspel dat op basis focusgroepen van studenten en van docenten vertaald zal worden naar een spel voor bachelor- en masterstudenten, over dilemma’s van professionals en wetenschappers.

Veel integere tijden gewenst!

Willemijn

Isabella Spaans