Zoals zoveel docenten probeer ik mijn onderwijstaken te combineren met een eigen onderzoeksprogramma. Beide taken zijn intensief en het is dan ook soms lastig om je tijd en energie goed te verdelen tussen deze twee taken. Toch is dit het model op veel afdelingen van deze universiteit: stafleden hebben een aanstelling waarin onderzoek en onderwijs gecombineerd worden. Gezien de recente discussie over de te grote nadruk die universiteiten op onderzoekssucces zouden leggen, is de invulling van deze combinatie een actueel thema. In mijn eigen onderwijs probeer ik dit probleem op te lossen door niet heel strikt met deze tweedeling om te gaan.

Tijdens mijn colleges in het eerste jaar bij de opleiding Psychologie vertel ik altijd even over mijn onderzoek. Dit is gevaarlijk, omdat dit een groot publiek is dat zeker niet in Utrecht is komen studeren voor mijn type onderzoek. Ik doe geen onderzoek naar de ontwikkeling van persoonlijkheid en kijk ook niet naar sociale processen die een rol spelen bij stress. Mijn onderzoek gaat over vrij fundamentele processen die betrokken zijn bij het visueel waarnemen van onze wereld. De timing van de introductie van mijn onderzoeksonderwerp is dan ook belangrijk: niet aan het einde van het college, maar ‘verstopt’ tussen twee onderwerpen waarin visueel ondersteunend materiaal kan worden gebruikt en de zaal wakker gemaakt kan worden. Natuurlijk wordt er altijd iets meer gemummeld in de zaal als ik mijn onderzoek aanstip, maar misschien moet ik ook eens stoppen met het toegeven dat ‘dit gedeelte van het college niet door iedereen gewaardeerd zal worden’. Toch is er na afloop van het college altijd een enkeling die naar me toekomt en me vertelt dat hij of zij dat gedeelte echt heel interessant vond. Het is minder dan 1% van de zaal, maar het gaat niet om de massa, maar om het enthousiast maken van die enkeling die zich misschien verder wil verdiepen in het onderwerp waar ik zelf ook zoveel interesse in heb. Als er die dag maar één lampje aangaat in de hele zaal, is mijn missie al geslaagd.

Later in het curriculum zijn er wat meer gespecialiseerde vakken waar meer ruimte is om over de theorieën achter mijn onderzoek te vertellen. De schroom is er dan af, want de eerste selectie qua interesse heeft dan al plaatsgevonden. Bij deze colleges vertel ik dan ook dat als mensen mee willen werken aan onderzoek, ze altijd bij docenten kunnen aankloppen. Ik verbaas me dan elke keer weer over de reacties: ‘kun je dit gewoon doen?’. ‘Ja juist!’. Er is niets leukers dan een eerste- of tweedejaars student die aanbiedt een handje mee te willen helpen. Dit steuntje helpt studenten misschien om de drempel over te stappen en hun favoriete docent te benaderen.

De combinatie onderzoek en onderwijs is een gewenste, omdat de twee elkaar kunnen versterken. Juist de combinatie maakt voor mij in ieder geval dat ik voor beiden enthousiast ben.

Stefan van der Stigchel is Universitair Hoofddocent Psychologische Functieleer